Kans is groot dat jij een creatief genie bent, maar dit bent vergeten

Je creative genialiteit kun je verleren. En het lijkt erop dat dit bij het merendeel van ons gebeurt gedurende ons leven. Het goede nieuws is: er valt iets aan te doen!

“Kinderen tot de leeftijd van 5 jaar opereren op het niveau van een genie. Dezelfde groep kinderen werd onderzocht rond hun twintigste en maar 10% opereerde nog op briliant niveau. Toen ze begin 30 waren was het nog maar 2%.”

Dit las ik van de week in een post op Instagram. Dat is toch ‘shocking’! Maar er komt vaak van alles voorbij online, dus ik had gelijk allemaal vragen.

Wie wat, waar en hoe is dit onderzocht?
Wat wordt hieronder ‘genius’ verstaan? (het was een Engelstalige post)
En wat gaat er dan mis, waardoor zo’n groot deel van de mensheid het kwijtraakt?

98% van de 5 jarigen opereert op niveau creatief genie

In 1968 voerde George Land een onderzoek uit om de creativiteit te testen van 1600 kinderen in de leeftijd van drie tot vijf jaar die een doorsnee waren van de populatie in de VS. Dit was dezelfde creativiteitstest die hij voor NASA bedacht om innovatieve ingenieurs en wetenschappers te helpen selecteren. Omdat de beoordeling zo goed werkte besloot hij om het op kinderen te proberen. Hij testte dezelfde kinderen opnieuw op de leeftijd van 10 jaar en opnieuw op de leeftijd van 15 jaar. De resultaten waren verbluffend.

Percentage per leeftijd dat opereert op niveau van een creatief genie

Testresultaten bij 4 tot 5-jarigen: 98%
Testresultaten bij 10-jarigen: 30%
Testresultaten bij 15-jarigen: 12%
Dezelfde test gegeven aan meer dan 1.000.000 volwassenen: 2%

“Wat we hebben geconcludeerd”, schreef Land, “is dat niet-creatief gedrag wordt aangeleerd.”
(Bron: George Land en Beth Jarman, Breaking Point and Beyond. San Francisco: HarperBusiness, 1993)

Een creatief genie bedenkt onverwacht oplossingen en ideeën

Wat wordt verstaan onder creatief denken? In deze context bedoelen ze met ‘genius’ dat je een creatief brein hebt, dus dat je creatief kunt denken. En dat is een brein dat instaat is om ideeën aan elkaar te koppelen die niks met elkaar te maken te lijken hebben. Dus de vaardigheid om out-of-the-box en associatief te denken.

Bij een hoogbegaafdheidsonderzoek is dit ook een cruciale graadmeter. Vaak wordt een hoog IQ als graadmeter genomen, maar eigenlijk is dat creatieve en associatieve denken een net zo belangrijk onderdeel. En nu is het zo dat sinds de jaren 90 IQ scores zijn gestegen, maar dat de scores op creatief denken gedaald zijn.

Hoe verliest de mensheid haar creativiteit?

En waarom is creatief denken belangrijk? Er is onderzocht dat er twee soorten manieren van denken zijn, waar je verschillende delen van je hersenen voor gebruikt: divergent en converegent denken.

Divergent denken

Dat is je verbeelding dit deel van de hersenen gebruik je om nieuwe ideeën en mogelijkheden te genereren. Het is een niet lineaire manier van denken, waarbij je niet uit gaat van feiten maar van verbeelding.

Convergent denken

Dat is wanneer je een oordeel velt, een beslissing neemt, iets test of wanneer je iets bekritiseert of evalueert. Hierbij maak je wel gebruik van feiten en al eerder verzamelde kennis.

Divergent denken werkt dus als een versneller en convergent denken als een rem. Waar ze tijdens het onderzoek van Land achter kwamen is dat in het onderwijs ons geleerd wordt om die twee soorten manieren van denken tegelijkertijd uit te voeren.

Als er gevraagd wordt om met nieuwe ideeën te komen, wordt tegelijkertijd geleerd om die ideeën kritisch te bevragen.

Denk aan opmerkingen als:
“Dat hebben we al eens gedaan”
“Dat hebben we nog nooit gedaan.”
“Het past niet binnen ons beleid.”
“Het is niet praktisch”
“Het is raar.”

Deze opmerkingen komen veelal voort uit angst om te falen, angst voor gezichtsverlies en gebrek aan zelfvertrouwen.

Tijdens hersenonderzoek bleek dat op zo’n moment in de hersenen neuronen met elkaar vechten en de kracht van het brein verkleinen. Omdat we constant onze eigen ideeën beoordelen, veroordelen en er kritiek op leveren.

Je creativiteit trainen

Land geeft aan dat we die creatieve kracht die 5-jarigen bezitten, allemaal nog hebben. Het deel van onze hersenen dat zo rijk is aan verbeelding gebruiken we namelijk tijdens onze dromen. En je kunt het trainen door overdag er mee te oefenen door out-of-the box ideëen te bedenken.

Onderstaand spelletje komt uit een serie van creativiteitsoefeningen die werd samengesteld voor de Harvard Business Review. Alles wat je nodig hebt is een pen, papier en drie minuten van je tijd.

Zet je timer op drie minuten en begin te schetsen. Wat dan? Wat je maar wilt! Zolang het maar enigszins herkenbare voorwerpen zijn.

Het klinkt natuurlijk te simpel voor woorden, en dat is het ook. Maar volgens de bedenkers werkt het ook nog! Na een paar vakjes ben je klaar met je standaard smileys en voetballen, en moet je toch aan andere dingen gaan denken.

Klik hier om onderstaande pdf te downloaden om je creativiteit mee te oefenen